Aromatyczna alchemia: Jak mieszać olejki eteryczne?

Mieszanie olejków eterycznych to jednocześnie sztuka jak i nauka. Są różne metody i rodzaje mieszanek, które możemy stworzyć, i dużo zależy od tego, w jakim celu tworzymy nasz aromatyczny produkt. Czy robimy perfumy? Żel na ukąszenia? Krem do twarzy? Coś na przeziębienie? Uspokajający olejek do kąpieli? Czy zależy nam na tym, żeby produkt przyjemnie pachniał, czy raczej jesteśmy skupieni wyłącznie na działaniach leczniczych naszych olejków? Może to i to?

Kiedy łączymy dwa lub więcej olejków eterycznych razem, tworzymy synergię. Synergia może składać się z dowolnej ilości olejków, chociaż nie polecam mieszać więcej niż 6-8 razem. Wtedy po prostu może się zrobić lekki „bałagan aromatyczny” 🙂

Zazwyczaj w synergię wchodzą 3 rodzaje olejków. W tych kategoriach może się znaleźć więcej niż jeden olejek, ale tu je przedstawię jako pojedyncze olejki w przykładowej 3-olejkowej mieszance:

1. olejek podstawowy – ten, który ma najsilniejsze działanie lub który jest niezbędny do danej mieszanki

2. olejek pomocniczy – ten, który pomaga lub nawet podkreśla działanie olejku podstawowego

3. olejek harmonizujący – ten, który przynosi harmonię do synergii, czy to poprzez aromat czy przez działanie lecznicze, i kształtuje jej specyficzny charakter

Przykład:

Olejek na sen dla dzieci

1. Olejek podstawowy: lawenda (Lavandula angustifolia) –wspaniały olejek na sen, uspokaja układ nerwowy i wycisza.

2. Olejek dopełniający: rumianek rzymski (Anthemis nobilis) – usypiający i głęboko kojący, podkreśla uspokajające działanie lawendy. Do tego łagodzi nieco leczniczy zapach lawendy, który nie wszystkie dzieci lubią.

3. Olejek harmonizujący: mandarynka (Citrus nobilis) – mandarynka jest słodka, łagodna, i świetnie pasuje do mieszanek dziecięcych

Kiedy mieszamy olejki eteryczne, są ogólne metody, którymi można się kierować:

1. Mieszanie pod kątem składu chemicznego olejków

2. Mieszanie pod kątem nut lub zapachowych (baza + serce + głowa)

3. Mieszanie pod kątem właściwości leczniczych

4. Mieszanie pod kątem roślin lub części roślin (nasiona, kwiaty, liście)

Nie trzeba się koniecznie trzymać wyłącznie tylko jednej z tych metod, ale jeśli dopiero zaczynamy naszą podróż z aromaterapią, może to nam ułatwić nasze początkowe eksperymenty z olejkami.

Mieszanie pod kątem składu chemicznego olejków

Każdy olejek eteryczny jest sam w sobie niezłym koktajlem wielu różnych substancji chemicznych. Czasami, te same składniki chemiczne powtarzają się w różnych olejkach, i przez to mogą posiadać podobne właściwości. Mogą to być właściwości lecznicze, ale nie tylko – może to też dotyczyć zapachu czy koloru danego olejku.

Kiedy chcemy stworzyć mieszankę na podstawię składników chemicznych naszych olejków eterycznych, musimy najpierw być świadomi działania poszczególnych substancji obecnych w olejkach. Tylko wtedy, tak naprawdę, będziemy mogli skorzystać z tej metody. Ze względu na to, że istnieją setki pojedynczych substancji chemicznych, które występują w różnych olejkach eterycznych, niestety nie będę mogła ich wszystkich tu przedstawić. Duża część tych substancji to monoterpeny, seskwiterpeny, alkohole monoterpenowe lub alkohole seskwiterpenowe.

Możemy na przykład stworzyć mieszankę, która pomoże oczyścić drogi oddechowe, kierując się składnikami chemicznymi, które mają działania wykrztuśne i mukolityczne. Wtedy, przydadzą się olejki, w którym znajdują się takie substancje jak kamfora, eukaliptol, lub tymol.

Przykład:

1. Olejek podstawowy: eukaliptus (Eucaliptus globulus)

2. Olejki pomocnicze: ravintsara (Cinnamomum camphora), cyprys (Cupressus sempervirens)

3. Olejek harmonizujący: tymianek (Thymus vulgaris)

Mieszanie pod kątem nut zapachowych

Mieszanie olejków eterycznych wyłącznie pod kątem zapachu zazwyczaj używa się do produkcji perfum, lub ewentualnie do upiększania produktu kosmetycznego ładnym aromatem. Można oczywiście też wykorzystać cechy zapachowe olejków aby stworzyć produkty, które mają na celu poprawienia naszego samopoczucia czy nastroju.

Jeśli chcemy poprawić sobie nastrój, ładny zapach będzie korzystniej na nas wpływał niż taki, który nie koniecznie nam się podoba. Tak naprawdę, rzadko w aromaterapii kieruje się wyłącznie atrybutami zapachowymi olejków eterycznych, ale warto jednak znać się troszkę na nutach i rodzinach zapachowych – wtedy możemy tworzyć mieszanki czy produkty które będą miały bardziej trwały i estetyczny zapach.

Piękno również ma moc uzdrawiania, szczególnie naszej duszy i emocji, i wykorzystanie wiedzy czy praktyk aby wzmocnić piękno naszego aromatycznego doznania nigdy nie zaszkodzi. Kiedy na przykład pracujemy z trudnymi stanami emocjonalnymi, możemy przynieść sobie ulgę poprzez zanurzenie siebie w przyjemny zapach. Możemy w pewnym sensie przenieść swoje zmysły i świadomość w zupełnie inny świat – na pachnącą łąkę, ciepłą plażę, itd. Właściwie dobrane olejki eteryczne mogą wesprzeć nas w trudnych chwilach i emocjach.

Ta metoda wykorzystuje 3 podstawowe nuty zapachowe – nuta głębi, serca i głowy.

1. Nuta głowy –pierwsze doświadczenie aromatyczne, które zapach nam przynosi. Zazwyczaj są tu olejki eteryczne, które posiadają lekki i raczej krótkotrwały zapach, takie jak cytrusy lub drzewa iglaste.

2. Nuta serca –nieco głębsza ekspresja czy osobowość aromatyczna. Rozwija się zazwyczaj jako bardziej wyrazisty zapach po tym, jak nuty głowy już się ulotnią. Mogą tu się znaleźć kwiaty, zioła, liście lub nasiona.

3. Nuta głębi – podłoże całego zapachu, utrzymuje mieszankę w jedności i wydłuża jej trwałość. Tu znajdują się ciężkie, bogate, lub nawet gorzkie olejki eteryczne, takie jak mirra, paczula, czy wetyweria.

Przykład:

1. Nuta głowy: cytryna (Citrus x limon)

2. Nuta serca: szałwia muszkatołowa (Salvia sclarea), petitgrain (Citrus aurantium)

3. Nuta głębi: wetyweria (Vetiveria zizanioides)

Mieszanie pod kątem właściwości leczniczych

Możemy mieszać olejki też w jakimś bardzo konkretnym celu leczniczym – wtedy oczywiście będziemy się kierować właściwościami leczniczymi olejków. Możemy dobierać olejki, które posiadają podobne działania lub takie, które będą się dopełniać.

Na przykład, jeśli chcemy zrobić mieszankę na katar, możemy użyć olejki, które oczyszczą zatoki i drogi oddechowe, oraz jeszcze dodatkowo takie, które posiadają właściwości bakteriobójcze lub przeciwwirusowe.

Przykład (na katar):

1. Olejek podstawowy: mięta (Mentha piperita)

2. Olejki pomocnicze: jodła (Abies sibirica), drzewo herbaciane (Melaleuca alternifolia)

3. Olejek harmonizujący: goździk (Eugenia caryophyllus)

Mieszanie pod kątem roślin lub części roślin

Mieszanie olejków eterycznych pod kątem roślin lub części roślin jest fascynującą metodą na tworzenie mieszanek. W tym przypadku, możemy łączyć na przykład osobne części tej samej rośliny aby stworzyć jej szczególnie mocną ekspresje, tak jak w przypadku drzewa pomarańczy: gorzka pomarańcz (owoc) + petitgrain (liście) + neroli (kwiat).

Można też mieszać na podstawie tych samych części od różnych roślin. Jest to metoda, którą można zastosować w problemach emocjonalnych lub nawet duchowych, opierając się na subtelnych właściwościach energetycznych poszczególnych część anatomicznych roślin.

Nasiona są powiązane z początkiem, z potencjałem i z zasianiem nowych możliwości w sobie i w życiu. Owoce podnoszą na duchu i oczyszczają –dodają lekkość i świeżość. Liście (oraz igły) są odpowiedzialne za fotosyntezę w roślinie, co oznacza, że powiązane są z transformacją i witalnością. Żywice spełniają rolę leczniczą w roślinie, gojąc i łagodząc rany. Podobnie działają na poziomie emocjonalnym, kojąc złamane serca lub inne rany psychiczne. Kwiaty powiązane są z twórczą energią, kobiecością, sercem i pięknem.

Przykład (mieszanka dla osoby, która przechodzi wielkie zmiany życiowe – z liści i igieł):

1. rozmaryn (Rosmarinus officinalis)

2. sosna (Pinus sylvestris)

3. liść cynamonu (Cinnamomum zeylanicum)

Ile olejku użyć w mieszance?

To zależy od danego olejku eterycznego, od celu mieszanki, oraz od rodzaju produktu, którego tworzymy.

Zalecane rozcieńczenia olejków eterycznych:

Produkty do pielęgnacji skóry dla dzieci w wieku 5-12 lat (nie zalecamy stosowania olejków eterycznych na skórze u dzieci poniżej 5 roku życia) 0.1-0.5%

Kremy do twarzy, olejki do ciała, olejki i serum do twarzy, mieszanki roll-on dla osób starszych, bardzo wrażliwych i dzieci powyżej 12 roku życia 0.5-2%

Olejki i serum do twarzy dla dorosłych 1-3%

Mieszanki roll-on, olejki do ciała i masażu, masła i balsamy do ciała, spraye i maści, produkty z intencją uzdrowienia lub ukojenia układu nerwowego i emocji dla dorosłych 1-5%

Perfumy (na bazie oleju lub alkoholu), balsamy, maści, oleje i inne produkty stworzone w określonym celu leczniczym 5-15%

Każdy olejek eteryczny ma też swoją indywidualną trwałość i „moc” działania, co warto również brać pod uwagę. Olejek eteryczny z paczuli może pozostać na tkaninach nawet do kilku tygodni, za to olejek z mandarynki ulotni się już po paru godzinach. Do tego, nie każdy olejek jest tak samo gęsty. 1 mL olejku z mirry to około 20 kropelek, a z cytryny to około 40 kropelek. Warto o tym pamiętać kiedy tworzymy własne receptury.

Warto też pamiętać o zalecanym stężeniu olejków eterycznych. Jeśli mamy jakieś wątpliwości, możemy sprawdzić zalecane stężenie olejku według zaleceń IFRA (International Fragrance Association). Mocno też polecam książkę Roberta Tisserand, Essential Oil Safety: A Guide for Health Care Professionals.

Dodatkowe rady

Kiedy zaczynamy eksperymentować z mieszaniem olejków eterycznych, zalecam robić to początkowo w bardzo małych ilościach. Można też wąchać buteleczki olejków, których chcielibyśmy użyć, trzymając je blisko razem, tak żebyśmy mogli sprawdzić czy takie połączenie nam się podoba zanim je wymieszamy. Można też użyć płatki czy waciki kosmetyczne i dodać kropelkę czy dwie różnych olejków zanim przystąpimy do naszej konkretnej mieszanki.

Alchemia aromatyczna polega na połączeniu naturalnego piękna ze zdrowiem. Po jakimś czasie, te podstawowe metody zaczynają się same mieszać i łączyć – wtedy powstają kompozycje, które naprawdę noszą w sobie coś magicznego. Nie bój się próbować dziwnych lub nowych połączeń – nigdy nie wiadomo, co komu zadziała lub przypadnie do gustu 🙂